یادنامۀ زنده یاد استاد محـمـد جان «خوشدل»

هـژدهم جوزا روز خونینی است که در تاریخ جنبش انقلابی و آزادیخواهی خلق افغانستان با خون سرخ قافله سالار رزم انقلابی و آزادیخواهی کشور، زنده یاد مجید و سائر پیشگامان و لشکریان این قافله نوشته شده است. بدین مناسبت ویژه، امسال چهل و یکمین سالگرد جاودانگی کادر ورزیده و آگاه انقلابی استاد محـمـد جان "خوشدل" را گرامی داشته و شخصیت اجتماعی، علمی و مبارزاتی او را به حیث یکی از رهروان استوار اندیشه های تابناک دموکراتیک نوین (مارکسیسم ــ لنینیسم ــ اندیشۀ مائو تسه دون) و از جملۀ نخستین قربانیان فاشیسم لجام گسیختۀ حزب و رژیم جلادان "خلقی ــ پرچمی"، با اختصار به خوانندگان ارجمند معرفی می کنیم.
محـمـد جان فرزند محـمـد حسن در سال ۱۳۳۰شمسی در قریۀ کریمداد ولسوالی نرخ ولایت میدان وردک در یک خانودۀ روشن دیده به جهان کشود. او اولین فرزند این خانواده بود. میلاد پرمیمنت وی باعث خوشحالی خانواده و دوستان گردید. طبق عنعنۀ آن محیط، دوستان همه به پدر و مادرش تولد وی را تبریک گفتند و در خوشی این خانواده خود ها را شریک ساختند.
محـمـد جان از آوان کودکی دارای روحیۀ بلند و ذهن کنجکاو و جست و جو گر بود. او از مکتب زندگی، از محیط و از زندگی دهاتی و خانوادۀ مربوطه اش درس های واقعی جامعه را هر روز می آموخت و اکثراً از آوان کودکی از بزرگان خانواده سؤال های مختلفی می پرسید. با این شیوه او تا سن هفت سالگی در محل آبائی اش رشد نمود.
او در سال ۱۳۳۷ شمسی شامل مکتب ابتدائیه نرخ در زادگاهش شد. بعد مکتب شان به متوسطه ارتقاء یافت که تا صنف نهم به دروس خود ادامه داد. او در جریان تداوم درس ها از همه شاگردان خوشتر درخشید و مورد تأیید و توجه معلمان مکتب خود واقع گردید.
پدر و اعضای خانواده دل به او بسته بودند و همیشه مورد تأیید اطرافیانش قرار می گرفت. محـمـد جان همیشه پرتلاش و متجسس بود و بر اثر کنجکاوی، پیوسته از محیط و جامعه چیزی های نوی می آموخت.
از صنف نهم اول نمره فارغ شد. در آن زمان معمول این بود که اول نمره های فارغان صنوف نهم به مکتب تخنیک ثانوی در شهر کابل شامل می شدند.
او در سال ۱۳۴۶ شمسی در صنف دهم مکتب تخنیک ثانوی شهر کابل شامل شد و تا فراغت از صنف دوازدهم از رشتۀ انجنیری درس های مسلکی را با اخذ درجات عالی به پیش برد و در سال ۱۳۴۹ شمسی از مکتب تخنیک ثانوی فارغ التحصیل شد.
با اوج گیری جنبش روشنفکری در سال۱۳۵۰ شمسی در سطح پوهنتون و مکاتب کشور، دولت زمان مجبور شد ادارت تحصیلات عالی را در کشور تعطیل کند.
محـمـد جان در سال ۱۳۵۱ شمسی شامل پوهنځی انجینری پوهنتون کابل شده و در آخر سال تعلیمی ۱۳۵۵ شمسی از پوهنځی انجینری در رشته برق با نمرات کدری فارغ التحصیل شد.
بعد از فراغت از پوهنتون با داشتن نمرات عالی، خوشدل به حیث استاد در دیپارتمنت برق فاکولتۀ انجنیری جذب شد. این استاد جوان وظیفۀ تدریس در پوهنتون را به وجه احسن و با دانش قوی انجام می داد. او در بین محصلان محبوبیت زیادی داشت. محصلان گرویدۀ اخلاق نیکو و دانش سرشار استاد جوان خوشدل بودند. او با کلام شیوای پشتو، دری و انگلیسی صحبت می کرد. اکثراً نوشته های معلوماتی انگلیسی را که در عرصه های سیاسی و اجتماعی تازگی داشت و آموزنده بود، ترجمه و به اختیار رفقاء می گذاشت. زیرا در آن وقت خبری از انترنت و دنیای مجازی نبود.
از آوان کودکی تا رسیدن به فاکولته، محـمـد جان موضع ضد مظالم اجتماعی، استثمار و استعمار را داشت، اما در بحبوجۀ جنبش های روشنفکری سال های چهل و سپس در اوائل دهۀ پنجاه شمسی تماس این جوان با استاد "نعیم حکیمی" و انجنیر "زمری" زمینه رشد فکری اش را مهیا کرد و در اوائل دهۀ پنجاه شمسی با تأیید اندیشۀ نوید بخش دموکراتیک نوین، ابتداء جذب "سازمان رهائیبخش خلق های افغانستان (سرخا) شد. پس از ضربت خوردن آن سازمان در اواخر سال ۱۳۵۷ و اوائل سال ۱۳۵۸ش، تعدادی از افراد باقیمانده در میان صفوف و کادر های آن سازمان خود را با محوریت فردی به اسم "وحدت" در "گروه وحدت" منسجم ساختد که استاد محـمـد جان یکی از آن ها بود. استاد محـمـد جان در گروه نامبرده به حیث یکی از کادر های برجستۀ باورمند به اندیشه های رهائیبخش دموکراتیک نوین (م. ل. ا) خوش درخشید.
پس از کودتای هفت ثور۱۳۵۷ش مزدوران رویزیونیست و میهن فروشان "خلقی ــ پرچمی" طبق برنامۀ توسعه جویانۀ استعماری تزاران نوین، استاد خوشدل من حیث یکی از کادر برجستۀ انقلابی علیه استعمار روس و خودفروخته های "خلقی ــ پرچمی" موضع قاطع گرفت.
پس از ضربت خوردن "سرخا" و در آستانۀ ایجاد ساما، افراد "گروه وحدت" در تماس مستقیم با زنده یاد مجید و رفقایش قرار گرفتند. این تپش و تلاش و جذب همه روزه محصلان در امر سازمان دهی توسط استاد خوشدل در بین رفقا، الگوی عالی بود. در اوائل سال ۱۳۵۸ شمسی استاد با رفیقی [به گمان اغلب به دستور زنده یاد مجید] برای یک سروی کاری تشکیلاتی و سیاسی به ولایت پکتیا رفت و بعد از بازگشت، تحلیلی که از وضع داشت، زمینه را بسیار عالی برای کار ارزیابی کرده بود. این آخرین مأموریت سیاسی استاد خوشدل بود.
هرچند استاد خوشدل حدود دو هفته قبل از اعلام موجدیت ساما زندانی شد، اما بقیه افراد "گروه وحدت" جذب ساما شده و عضویت این سازمان را به دست آوردند.
دستگاه جهنمی "اگسا"ی رژیم جلادان هفت ثوری این جوان با دانش و شیفتۀ انقلاب و آزادی را تحت پیگرد قـــــرار داده و بالاخره به تاریخ ۱۸ جوزای سال ۱۳۵۸ش از همان دیپارتمنت مربوطۀ پوهنځی انجنیری پوهنتون کابل دستگیرش کردند و پس از شکنجه های جانگداز؛ گلوله های آتشین جلاد قلب پر از امید این استاد آگاه انقلابی و آزادیخواه را هدف گرفته و آن را شگافت و بدین وسیله، استاد جاودانه شد.

ــ یاد و آرمان انقلابی استاد مـحـمـد جان (خوشدل) جاودانه باد!
ــ مرگ و نفرین به آدمکشان "خلق و پرچم"!
ــ راهی را که استاد خوشدل پیمود، تابنده و پررهرو باد!