یـوسف فـرهـادی
۰۳ اگست ۲۰۲۲

فرانتس فانون نماد مبارزات ضد استعماری

"فرانتس فانون پس از انگلس اولین کسی است که زوایای پنهان تاریخ را روشن کرده است."
«سارتر»

فرانتس فانون که وی را بنام ابراهیم فرانتوس فانون هم می شناسند، در ۲۰ جولای ۱۹۲۵م در مارتینیک از جزایر اَنتیل چشم به جهان کشود .
این نویسندۀ فرانسوی زبان اهل مارتینیک یک دموکرات انقلابی، مقاله نویس و داکتر روان شناس بود. او در سال ۱۹۴۳م برای پیوستن به جنبش فرانسۀ آزاد به دومینیکا ( در جزایر کارائیب ) عزیمت کرد. در سال ۱۹۴۴م برای جنگ در جبهۀ اروپا به ارتش فرانسۀ آزاد پیوست و بعد از جنگ جهانی دوم و بعد از خدمت در ارتش، برای تحصیلات عالی طبی روانۀ شهر لیون فرانسه گردید و تحصیلات خود را به پایان رسانید .
او پس از ختم تحصیلاتش با یک خانم فرانسوی به نام چوسی فانون (Josie Fanon )  ازدواج کرد که ثمره اش دو فرزند بود.
فرانتس فانون در جریان تحصیل خود و زندگی در فرانسه متوجه تبعیض و نژاد پرستی سیاه و سفید در جامعۀ فرانسه گردید و دانست که یک سیاه پوست صرف نظر از سطح آگاهی، تحصیلات عالی، تربیت و فرهنگ خوب و...، از نظر جو حاکم در جامعۀ فرانسه یک سیاه پوست در سطحی پائین تر از یک سفید پوست قرار دارد .
وی در سال ۱۹۵۳م از فرانسه به الجزایر رفت و در شفاخانۀ امراض روانی شهر بلده (جوین ویل) به کار مشغول شد .
مبارزات انقلابی الجزایر و تجربه های فرانتس فانون در تماس با فقراء، استعمار زدگان و ستمدیده گان باعث گردید که به جنبش انقلابی الجزایر بپیوندد .
فرانتس فانون دشمن سرسخت امپریالیسم، استعمار، استثمار و نژاد پرستی بود و حتی به این باور بود که برای احقاق ارزش های انسانی و طبقاتی حتی باید دست به اسلحه برد و به شدت عمل نمود .
فرانتس فانون را می توان یک متفکر ضد امپریالیستی و استعمارزدائی و روان آسیب شناسی استعمار در قرن بیستم دانست که عملکرد و آثار گرانبهایش الهامبخش جنبش های آزادیخواهی ضد امپریالیستی و ضد استعماری برای ده ها بوده است .
او در سال ۱۹۶۱م با موتر عامل خود در مرز الجزایر و مراکش با یک ماین کنار جاده ئی برخورد کرد و دچار ۱۲ شکستگی در ستون فقرات خود شد. پس از رفتن به ایتالیا برای مداوای مصدومیتش، به سرطان خون مبتلا شد و در ۶ دسمبر ۱۹۶۱م به عمر ۳۶ سالگی وفات کرد .
جسد وی به الجزایر منتقل گردید و در یکی از مناطق نظامی ارتش آزادیبخش ملی الجزایر به خاک سپرده شد .

گزیده ای از سخنان فرانتس فانون :
۱ــ "آن چه مهم است، این است که دیگر از "بهره" و از "تشدید و تزاید" و از " روش ها" حرف نزنیم. در این جا صحبت از بازگشت به "طبیعت" نیست. در این جا سخن از این است که انسان ها را به راهی که آنان را ناقص و معیوب می سازد، نکشانیم؛ بر مغز ها روش هائی را بار نکنیم که آنها را محو و مسخ می کند. به بهانۀ پیشرفت انسان، نباید او را به زانو درآورد، از خویش و سرنوشت خویش بیگانه اش ساخت و او را در هم شکست و کشت."
(دوزخیان روی زمین)
۲ ــ  "روشنفکر استعمارزده موجودیست وامانده که بین او و مردمش دیوار چین حائل است."
(دوزخیان روی زمین)
۳ ــ  "در قاموس استعمار، هر چه است، دروغ است و از حقیقت خبری نیست."
(دوزخیان روی زمین)

آثار فرانتس فانون :
ــ پوست سیاه، صورتک ‌های سفید (۱۹۵۲)
ــ استعمار میرا (واپسین دم استعمار) (۱۹۵۹)
ــ دوزخیان روی زمین (مغضوبین روی زمین) (۱۹۶۱)
ــ انقلاب آفریقا(۱۹۶۴)
ــ سال پنجم انقلاب با بررسی جامعه شناسی یک انقلاب